adam smith, 18. yüzyılda yaşamış olan iskoç filozof ve ekonomisttir. onun en önemli eseri olan "ulusal servetin ilkeleri" kitabı, modern ekonomi düşüncesinin temelini oluşturmuştur. bu kitapta smith, serbest piyasa ekonomisinin işleyişini ve toplumun refahını artırma potansiyelini anlatmaktadır.
smith'e göre, bir ülkenin zenginliği sadece altın ve gümüş gibi değerli metallerle ölçülmemelidir. bunun yerine, bir ülkenin gerçek zenginliği üretim kapasitesiyle ölçülmelidir. üretim kapasitesi arttıkça, insanların ihtiyaçlarını karşılamak için daha fazla mal ve hizmet sunulabilir.
smith'e göre serbest piyasa ekonomisi bu üretim kapasitesinin en etkili şekilde kullanılmasını sağlar. serbest rekabet ortamında firmalar arasında fiyatlar belirlenirken talep ve arz dengesi doğal olarak oluşur. bu da hem tüketiciler hem de üreticiler için adil bir sistem sağlar.
smith'in kompozisyonunda vurguladığı bir diğer nokta ise bireysel çıkarların toplumun çıkarlarıyla uyumlu olduğudur. bireyler kendi çıkarları doğrultusunda çalışarak kâr elde etmeye çalışırken, aynı zamanda toplumun ihtiyaçlarını da karşılamış olurlar. smith'e göre, bireylerin kâr elde etmek için rekabet etmeleri, üretkenliği artırır ve inovasyonu teşvik eder.
smith'in düşünceleri, o dönemdeki merkantilist ekonomi politikalarına karşı bir eleştiri niteliği taşımaktadır. merkantilizm döneminde devletler, ihracatı teşvik ederek altın ve gümüş rezervlerini artırmaya çalışmışlardır. ancak smith'e göre bu politika yanlıştır çünkü gerçek zenginlik üretim kapasitesine dayanmalıdır.
adam smith'in "ulusal servetin ilkeleri" kitabı serbest piyasa ekonomisinin temellerini atmıştır. ona göre serbest rekabet ortamında bireysel çıkarlar toplumun çıkarlarıyla uyumlu hale gelir ve üretim kapasitesi artar. bu da toplumun refahını yükseltir ve ekonomik gelişmeyi sağlar. bugün bile smith'in fikirleri modern ekonomik düşünceye büyük katkılarda bulunmuştur.
