ANARŞİZMİN KÖKENLERİ - PROUDHON, BAKUNİN VE KROPOTKİN

anarşizm, devletin ve otoritenin olmadığı bir toplum düzenini savunan bir siyasi felsefedir. anarşizmin kökenleri, 19. yüzyılda ortaya çıkan ve önde gelen düşünürlerden pierre-joseph proudhon, mikhail bakunin ve peter kropotkin'in çalışmalarına dayanır.



pierre-joseph proudhon, anarşizmin kurucularından biridir. 1840'larda "mülkiyet üzerine" adlı eserinde mülkiyet kavramını eleştirmiştir. proudhon'a göre mülkiyet haksızlık kaynağıdır ve insanların eşitlikçi bir toplumda yaşamasını engeller. ona göre devlet de insanların özgürlüğünü sınırlayan bir yapıdır. bu nedenle proudhon, devletsiz ve mülksüz bir toplumu savunmuştur.

mikhail bakunin ise anarşist hareketin en etkili isimlerinden biridir. bakunin'e göre devlet her zaman baskıcı olacaktır çünkü doğası gereği otoriterdir. devrimci faaliyetlerde yer alarak mevcut düzeni yıkmanın önemini vurgulamıştır. bakunin'e göre anarşiye ulaşmak için işçilerin örgütlenmesi gerekmektedir ve bu da ona göre uluslararası işçi sınıfının dayanışmasıyla gerçekleşebilir.

peter kropotkin ise anarşizmin önde gelen düşünürlerinden biridir. kropotkin, doğada dayanışma ve işbirliğinin egemen olduğunu savunmuştur. "dayanışma üzerine" adlı eserinde, insanların toplumda birbirleriyle yardımlaşarak yaşayabileceğini ve devletin gereksiz olduğunu ileri sürmüştür. kropotkin'e göre anarşi, insanların özgürce bir arada yaşadığı ve kararları kolektif olarak aldığı bir toplum düzenidir.

bu üç düşünürün ortak noktası, devletin ve otoritenin insanların özgürlüğünü kısıtladığına inanmalarıdır. anarşistler, bireylerin kendi kendilerini yönetebilecekleri ve eşitlik temelinde dayanışma içinde yaşayabilecekleri bir toplumu savunurlar. bu fikirler 19. yüzyılın sonlarında başlayan işçi hareketiyle de bağlantılıdır çünkü anarşist düşünce işçi sınıfının haklarını koruma amacını taşıyordu.

proudhon, bakunin ve kropotkin gibi düşünürler anarşi felsefesinin kökenlerini oluşturan önemli isimlerdir. onlar devletin varlığına karşı çıkmış, mülkiyetin ve otoritenin insanların özgürlüğünü kısıtladığını savunmuşlardır. anarşizm, bu düşünürlerin fikirleri üzerine inşa edilmiştir ve günümüzde hala etkisini sürdürmektedir.