ARİSTOTELES'TE SANATIN YERİ VE ESTETİK ANLAYIŞI

aristoteles, antik yunan felsefesinin en önemli isimlerinden biridir ve sanatın yeri ile estetik anlayışı konularında da derin düşüncelere sahiptir. aristoteles'e göre sanat, insanın doğasından gelen bir ihtiyaçtır ve insanın duygusal ve zihinsel ihtiyaçlarını karşılamak için vardır. sanat, insanın iç dünyasını dışa vurmasına olanak tanır ve bu sayede insanlar arasında iletişim kurulmasını sağlar.



aristoteles'e göre estetik deneyim, insanoğlunun duyular aracılığıyla aldığı hazza dayanır. sanat eserleri, izleyicilerde duygusal tepkiler uyandırarak onları etkiler. bu etkiyi yaratan unsurlar ise sanat eserinin yapısındaki denge, uyum ve simetri gibi özelliklerdir. aristoteles'e göre güzel olan şey, dengeli ve uyumlu olan şeydir.

sanat eserlerinin amacı ise izleyicide katharsis denilen bir etki yaratmaktır. katharsis kavramı, izleyicide duygusal bir temizlik veya arınma hissi yaratmayı amaçlar. özellikle tragedya türündeki eserlerde bu etki daha belirgindir; çünkü tragedya izleyicilere acıyı ve korkuyu yaşatarak onların bu duygularla başa çıkmasına yardımcı olur.

aristoteles'in estetik anlayışının temelinde ise mimesis (taklit) kavramı yer alır. ona göre sanatçının amacı gerçekliği taklit ederek doğayla uyumlu eserler ortaya koymaktır. bu nedenle aristoteles'e göre sanatta gerçeklikten sapmak veya abartmak yanlıştır; çünkü sanat gerçeği taklit ederek insana doğayla bütünleşme fırsatı sunar.

aristoteles'in sanata bakış açısı oldukça derin düşünceler üzerine kuruludur. ona göre sanat insanın ruhsal ihtiyaçlarını karşılamak için vardır ve estetik deneyim insanoğlunun duygu dünyasını zenginleştirirken aynı zamanda onu arındırıcı bir etkiye sahiptir. aristoteles'in estetik anlayışının günümüzde de hala geçerliliğini koruduğunu söylemek mümkündür.