BİLİM FELSEFESİ VE POZİTİVİZM ELEŞTİRİSİ - FRİEDRİCH ENGLES'IN GÖRÜŞLERİ

bilim felsefesi ve pozitivizm, bilimsel yöntemin ve doğa bilimlerinin önemini vurgulayan bir yaklaşımdır. bu düşünce tarzı, bilginin sadece gözlemlenebilir olgulara dayandırılması gerektiğini savunur ve metafizik veya spekülatif düşünceleri reddeder. ancak, bu yaklaşımın eleştirileri de bulunmaktadır.



friedrich engels, karl marx'ın işbirlikçisi olan alman filozof ve sosyalist liderdir. engels, pozitivizmi eleştiren önemli düşünürlerden biridir. ona göre, pozitivizm sadece gözlemlenebilir olguları kabul ederek insan deneyimini dar bir çerçevede ele almakta ve toplumsal gerçekliği anlamada yetersiz kalmaktadır.

engels'e göre, insan deneyimi salt gözlemlenebilir olgularla sınırlı değildir; aksine toplumsal ilişkiler, tarihî süreçler ve ideolojik yapılar da insan deneyiminin önemli bir parçasını oluşturur. dolayısıyla pozitivist yaklaşımın toplumsal sorunları anlamada yetersiz kaldığını savunan engels, tarihsel materyalizmin önemini vurgulamıştır.

tarihsel materyalizm ise toplumların gelişimini ekonomik temellere dayandıran bir teori olarak karşımıza çıkar. bu teoriye göre insanlar arasındaki ilişkilerin temelinde ekonomik faktörler yatar ve bu faktörler toplumların evriminde belirleyici rol oynar.

engels'in görüşleriyle pozitivizmi eleştirmesi aslında bilimin sadece doğa bilimleriyle sınırlanamayacağını vurgulamaktadır. toplumsal gerçeklikleri anlamak için de tarihsel süreci dikkate alan bir bakış açısına ihtiyaç duyulduğunu ifade etmektedir.

friedrich engels'in görüşleriyle pozitivist yaklaşıma getirdiği eleştiriler bize bilimsel yöntemin çok boyutlu olduğunu hatırlatmakta ve insan deneyiminin karmaşıklığını anlamak için farklı disiplinlere başvurmanın gerekliliğine işaret etmektedir.