DEVLET MÜDAHALESİNİN SINIRLARI-ADAM SMİTH

devlet müdahalesinin sınırları konusu, ekonomi literatüründe uzun yıllardır tartışılan ve üzerinde çeşitli görüşler ileri sürülen bir konudur. bu konuda en etkili düşünce akımı ise adam smith'in "görünmez el" teorisidir.



adam smith, 18. yüzyılın önemli ekonomistlerinden biri olarak bilinir ve "ulusal refahın ilkeleri" adlı eseriyle modern ekonominin temellerini atmıştır. smith'e göre, serbest piyasa ekonomisi en iyi şekilde işleyen sistemdir ve devlet müdahalesine gerek yoktur. ona göre, piyasalar kendiliğinden düzenlenir ve rekabet ortamında fiyatlar doğal olarak oluşur.

ancak, smith'in de belirttiği gibi devlet müdahalesinin bazı durumlarda gereklilik arz edebileceği kabul edilmelidir. örneğin, piyasalarda oluşabilecek aşırı rekabet veya tekelleşme durumlarında devletin düzenleyici rol oynaması gerekebilir. ayrıca çevre kirliliği gibi toplumsal maliyetleri olan sorunlara karşı da devlet müdahalede bulunabilir.

devlet müdahalesinin sınırları belirlenirken dikkate alınması gereken en önemli faktörlerden biri de etkinlik ve adalet dengesidir. devletin piyasaya fazla müdahale etmesi durumunda serbest rekabet ortadan kalkabilir ve bu da tüketiciler için dezavantajlı olabilir. ancak tamamen serbest bırakılması durumunda da gelir eşitsizliği gibi sorunlar ortaya çıkabilir.

adam smith'in öne sürdüğü "görünmez el" teorisi devlete minimum seviyede müdahale önerse de bazı durumlarda bu müdahalenin zorunlu olduğu kabul edilmelidir. devletin ekonomideki rolünün belirlenmesinde etkinlik ve adalet dengesi gözetilmeli ve her iki faktör de dikkate alınarak politikalar geliştirilmelidir.