mikhail bakunin, insan hakları evrensel beyannamesi konusunda kendi değerlendirmelerini yaparken, özgürlük ve eşitlik temelinde bir yaklaşım sergilemiştir. bakunin, bireylerin doğuştan sahip oldukları hakların korunması gerektiğine inanmış ve bu hakların devlet tarafından sınırlanmaması gerektiğini savunmuştur.
bakunin'e göre, insanlar doğuştan özgürdür ve herhangi bir otoriteye boyun eğmek zorunda değildir. devlet gibi otoriter yapılar, bireylerin özgürlüklerini kısıtlar ve onları ezilen bir konuma getirir. bu nedenle bakunin, devletin varlığına karşı çıkmıştır.
insan hakları evrensel beyannamesinde yer alan maddelerden bazılarına bakacak olursak; yaşama hakkı, düşünce özgürlüğü, ifade özgürlüğü gibi maddeler bakunin'in fikirleriyle uyumlu görünmektedir. ona göre her birey yaşama hakkına sahiptir ve bu hakkın devlet tarafından sınırlanması kabul edilemezdir. aynı şekilde düşünce ve ifade özgürlükleri de bireyler için vazgeçilmezdir çünkü bu haklar olmadığında insanlar gerçek anlamda özgür olamazlar.
ancak bakunin, insan hakları evrensel beyannamesinde yer alan bazı maddelerin eksik olduğunu düşünmektedir. örneğin, mülkiyet hakkı gibi konulara değinilmemesi onun eleştirilerinden biridir. bakunin'e göre, mülkiyet hakkı da bireyler için önemli bir özgürlük alanıdır ve bu hak da koruma altına alınmalıdır.
bakunin'in değerlendirmesi aynı zamanda devlet kavramına da odaklanmaktadır. ona göre devlet, bireyler üzerinde otorite kurarak özgürlüklerini sınırlayan bir yapıdır. bu nedenle devlet yerine anarşizmi savunan bakunin, toplumların kendini yönetebileceği ve her bireyin eşitlik içinde yaşayabileceği bir düzeni benimsemektedir.
mikhail bakunin insan hakları evrensel beyannamesine genel olarak olumlu yaklaşmış ancak bazı eksiklikleri olduğunu düşünmüştür. özellikle devlet kavramının bireyler üzerindeki etkisini eleştirmiş ve anarşizmi savunan bir görüş sergilemiştir. ona göre insanlar doğuştan özgürdür ve bu özgürlükleri koruma altına alınmalıdır.
