keynesçilik ve monetarizm, ekonomi politikaları ve iktisat teorileri açısından farklı yaklaşımları temsil eden iki önemli akımdır. bu iki akım arasındaki farklar, ekonomik krizlerin nasıl ele alınması gerektiği, para politikası ve devlet müdahalesi gibi konularda ortaya çıkar.
keynesçilik, ingiliz iktisatçı john maynard keynes'in çalışmalarına dayanan bir teoridir. keynes'e göre, piyasalar kendi kendine düzenlenemez ve serbest piyasa mekanizması ekonomiyi istikrarsız hale getirebilir. bu nedenle devletin aktif bir rol oynaması gerekmektedir. keynesçilikte öncelikli amaç, toplam talebi arttırarak işsizlik sorununu çözmektir.
monetarizm ise amerikalı iktisatçı milton friedman'ın çalışmalarına dayanan bir teoridir. monetaristlere göre enflasyonun temel nedeni para arzının kontrolsüz şekilde artmasıdır. bu nedenle para politikasının ana amacı enflasyonu kontrol altında tutmak olmalıdır. monetaristler ayrıca serbest piyasa mekanizmasının etkin bir şekilde çalışacağına inanır ve devlet müdahalesini minimum seviyede tutmayı savunur.
keynesçilik ile monetarizm arasındaki farklar şu şekilde özetlenebilir:
1. devlet müdahalesi: keynesçilik, devletin ekonomiye aktif bir şekilde müdahale etmesini savunurken, monetarizm daha az devlet müdahalesini tercih eder. monetaristler, serbest piyasa mekanizmasının ekonomiyi en iyi şekilde düzenleyeceğine inanır.
2. istihdam politikası: keynesçilikte işsizlik sorunu ön plandayken, monetarizmde enflasyon kontrolü önceliklidir. keynesçiler, devletin kamu harcamalarını artırarak ve vergileri düşürerek toplam talebi arttırmayı hedeflerken; monetaristler para politikası aracılığıyla enflasyonu kontrol etmeyi amaçlar.
3. para politikası: keynesçilikte para politikası ikincil bir rol oynarken, monetarizmde merkez bankasının para arzını kontrol etmesi ve enflasyonu sınırlaması önemlidir.
4. ekonomik krizlere yaklaşım: keynesçilikte ekonomik krizlere karşı devletin müdahalesi gerektiği vurgulanırken; monetaristler ise krizin doğal bir sonucu olarak görür ve piyasaların kendiliğinden iyileşeceğine inanır.
keynesçilik ve monetarizm arasındaki temel farklar devlet müdahalesi, istihdam politikası, para politikası ve ekonomik krizlere yaklaşım gibi konularda ortaya çıkar. keynesçilik daha fazla devlet müdahalesini savunurken, monetarizm serbest piyasa mekanizmasının etkinliğine inanır ve devletin rolünü sınırlamayı tercih eder.
