kişisel değerler, bir bireyin hayatta neyin önemli olduğunu, hangi prensiplere bağlı olduğunu ve nasıl davranması gerektiğini belirleyen temel inançlardır. bu değerler, kişinin düşünce yapısını şekillendirir ve onun kararlarını etkiler. kişisel değerlerimiz, kim olduğumuzu ve nasıl yaşamak istediğimizi yansıtır.
schwartz değerler modeli, sosyal psikolog shalom h. schwartz tarafından geliştirilmiştir. bu modelde 10 temel değer kategorisi bulunmaktadır: güç, başarı, çevreyle uyumlu olma, kendini yönetme özgürlüğü, hoşgörü/evrenselilik/bağımsızlık dengesi gibi.
güç kategorisi altında yer alan değerler; güce sahip olma arzusu olan kişiler için önemlidir. başarı kategorisindeki değerler ise kişiye başarıya ulaşmak için motivasyon sağlar. çevreyle uyumlu olma kategorisindeki değerlere sahip olan bireyler ise toplumsal normlara uymayı ve diğer insanlarla iyi ilişkiler kurmayı önemser.
kendini yönetme özgürlüğünün altında yer alan değerleri benimseyen bireyler ise bağımsızlık arzusuna sahiptir ve kendilerine ait kararlar almayı tercih ederler. hoşgörü/evrenselilik/bağımsızlık dengesi kategorisindeki değerler ise insan haklarına saygı, hoşgörü ve adalet gibi evrensel değerleri içerir.
schwartz değerler modeli, bireyin bu 10 temel değeri nasıl sıraladığını da dikkate alır. örneğin bir kişi için güç ve başarı değerleri öncelikli olabilirken, diğer bir kişi için hoşgörü ve evrenselilik daha önemli olabilir. bu sıralama, kişinin davranışlarını ve kararlarını etkiler.
kişisel değerlerimizi belirlemek için schwartz değerler modeli'ni kullanabiliriz. bu model, bize hangi değerlere önem verdiğimizi anlamamızda yardımcı olur. kendimize şu soruları sorarak başlayabiliriz: hangi değerlere sahip olduğumu düşünüyorum? hangi durumlarda hangi değeri öncelikli olarak benimsiyorum? hangi durumlar benim için çatışma yaratıyor?
değerlerimizi belirledikten sonra bu bilgiyi hayatımızın farklı alanlarına uygulayabiliriz. ilişkilerde, iş hayatında veya toplumsal sorumluluklarda bu değerleri göz önünde bulundurarak hareket edebiliriz.
schwartz değerler modeli kişisel değerlerimizi belirlememizde bize rehberlik eden bir araçtır. bu modeli kullanarak hangi değerlere önem verdiğimizi anlayabilir ve bu değerleri hayatımızın farklı alanlarında uygulayabiliriz. kişisel değerlerimiz, kim olduğumuzu yansıtan temel inançlardır ve davranışlarımızı etkiler.
