KUHN VS. POPPER - BİLİMDE DEVRİMLERİN DOĞASI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA

bilimde devrimlerin doğası üzerine kuhn ve popper arasındaki tartışma, bilimsel ilerlemenin nasıl gerçekleştiği konusunda farklı bakış açıları sunmaktadır. thomas kuhn'un "bilimsel devrimlerin yapısı" adlı eseri, bilimsel devrimleri normal bilim sürecinden ayıran ve paradigma değişikliklerinin nasıl gerçekleştiğini açıklayan bir model sunmaktadır. karl popper ise "bilimsel araştırmanın mantığı" adlı eserinde, bilimin doğası hakkında daha eleştirel bir yaklaşım benimsemekte ve falsifiye edilebilirliğin önemini vurgulamaktadır.



kuhn'a göre, bilimsel devrimler normal bilim sürecinin kriz anlarında ortaya çıkar. normal bilim sürecinde belirli bir paradigma etrafında çalışan bilim insanları, bu paradigmanın sorunlarını çözememeye başladıklarında kriz yaşarlar. bu noktada yeni bir paradigma geliştirilir ve kabul edilen paradigmalar arasındaki geçiş sırasında devrime yol açar. kuhn'a göre bu devrimler rasyonel değildir ve tamamen sosyal faktörlere bağlıdır.

popper ise falsifiye edilebilirlik ilkesini savunarak, bir teorinin ne kadar iyi olduğunu onun yanlışlanabilir olup olmadığına bağlamaktadır. ona göre, gerçek ilerleme yanlışlanabilen teoriler sayesinde sağlanabilir ve bu nedenle herhangi bir teori mutlak doğru olarak kabul edilmemelidir. popper'a göre, kuhn'un savunduğu gibi paradigma değişiklikleri rasyoneldir ve yeni teoriler eski teorileri geçersiz kılabilir.

bu iki yaklaşım arasındaki temel fark, kuhn'un sosyolojik faktörleri vurgulayarak bilimin toplumsal yapısına odaklanmasıyla popper'ın daha çok epistemolojik düzlemde kalmasıdır. ancak her iki düşünürün de katkılarıyla bugünkü modern bilimin şekillendiği unutulmamalıdır. hem kuhn'un hem de popper'ın görüşleri dikkate alınarak daha kapsamlı bir bakış açısı geliştirilmeli ve tartışma zenginleştirilmelidir.