LEİBNİZ'İN DETERMİNİZM VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMLARINA YAKLAŞIMI

leibniz, 17. yüzyıl filozoflarından biri olarak determinizm ve özgürlük kavramlarına oldukça farklı bir bakış açısıyla yaklaşmıştır. leibniz'e göre, evrenin her şeyiyle belirlenmiş olduğu ve her olayın neden-sonuç ilişkisi içinde gerçekleştiği determinist bir dünya görüşüne sahiptir. ancak leibniz'e göre bu determinizm, insanın özgür iradesini de dışlamaz.



leibniz'in determinizme olan yaklaşımı, prensip olarak "en iyi dünya" ilkesine dayanır. ona göre tanrı, evreni en iyi şekilde tasarlamıştır ve bu nedenle her olayın belirlenmiş olması da aslında en iyi sonucun gerçekleşmesini sağlar. bu noktada insanın özgür iradesi devreye girer; çünkü leibniz'e göre insanlar kendi kararlarını verebilme yetisine sahiptirler ve bu kararlar da onların karakterleriyle uyumlu olarak gerçekleşir.

leibniz'in özgürlük kavramına olan yaklaşımı da oldukça ilginçtir. ona göre insanlar sadece kendilerini değil aynı zamanda evrenin diğer unsurlarını da etkileyebilme gücüne sahiptirler. bu durumda insanların özgür iradeleri sayesinde hem kendi hayatlarını hem de çevresindeki dünyayı şekillendirebilme gücüne sahip oldukları söylenebilir.

leibniz'in determinizm ve özgürlük kavramlarına olan yaklaşımı karmaşıktır ancak temelde insanın özgür iradesinin varlığını kabul ederken aynı zamanda evrenin belirlenmişliğine de inanmaktadır. bu bakış açısıyla leibnizin felsefesi günümüzde hala tartışma konusu olmayı sürdürmektedir.