MARX'TAN SONRA GELİŞEN FARKLI MARKSİST AKIMLAR (LENİNİZM, TROÇKİZM VS.)

marksizm, karl marx'ın ortaya attığı fikirlerin temel alındığı ve geliştirildiği bir ideolojidir. ancak marx'ın ölümünden sonra, farklı marksist akımlar ortaya çıkmıştır. bu akımlar arasında en önemlileri leninizm ve troçkizm'dir.



leninizm, rus devrimci vladimir lenin'in marksist teorileri geliştirerek uygulamaya koymasıyla ortaya çıkmıştır. lenin, marks'ın proletarya diktatörlüğü kavramını benimsemiş ancak bunu daha pratik bir şekilde uygulamaya koymuş ve parti liderliğinde merkeziyetçi bir yönetim modelini savunmuştur. ayrıca lenin, emperyalizmi kapitalizmin son aşaması olarak tanımlayarak anti-emperyalist mücadeleye vurgu yapmıştır.

troçkizm ise rus devrimci leon troçki'nin marksist teorilere getirdiği eleştirilerle oluşmuştur. troçki, sovyetler birliği'nde stalin'in iktidarını eleştirmiş ve enternasyonalist bir yaklaşım benimseyerek dünya devrimini savunmuştur. ayrıca troçki, sürekli devrim teorisini öne sürerek sosyalist devrime sürekli olarak ihtiyaç olduğunu savunmuştur.

bu farklı marksist akımlar arasında bazı temel farklılıklar bulunmaktadır. örneğin leninizm merkeziyetçilik ve parti liderliğine vurgu yaparken troçkizm daha demokratik bir yapıyı savunmuştur. ayrıca lenin emperyalizme karşı anti-emperyalist mücadeleye vurgu yaparken troçki dünya devrimine odaklanarak uluslararası işbirliğini ön planda tutmuştur.

marx'tan sonra gelişen farklı marksist akımlar arasında önemli ideolojik tartışmalar yaşanmıştır. her ne kadar temelde aynı ilkelerden yola çıkılıyor olsa da bu akımlar arasındaki farklılıklar da göz ardı edilmemelidir. bu akımaların her birinin kendine özgü katkısı olduğu gibi eleştirilecek yönleri de bulunmaktadır ve bu tartışma günümüzde de hala devam etmektedir.