PANOPTİKON MODELİ - GÖZETİM TOPLUMU ÜZERİNE FOUCAULT YAKLAŞIMI

foucault'un panoptikon modeli, modern toplumun gözetim ve kontrol mekanizmalarını açıklamak için kullandığı bir teoridir. bu model, jeremy bentham tarafından tasarlanan bir hapishane mimarisinden esinlenerek oluşturulmuştur.



panoptikon modeli, merkezi bir kulede yer alan gözetleme odası ile çevresindeki hücrelerden oluşan bir yapıdır. gözetleme odasındaki kişi, çevredeki hücreleri tek tek izleyebilirken, hücrelerdeki kişiler ise kendilerini izlendiği hissiyle hareket etmek zorunda kalırlar. bu sayede, herkesin davranışları kontrol altında tutulabilir ve disiplin sağlanabilir.

foucault'a göre panoptikon modeli sadece hapishanelerde değil, tüm toplumda var olan bir yapıdır. modern toplumda devlet ve diğer kurumlar tarafından uygulanan gözetim ve kontrol mekanizmaları da bu modele benzer şekilde işlemektedir.

örneğin, güvenlik kameralarıyla sürekli olarak izlenen sokaklar veya internet üzerinde takip edilen kullanıcılar da panoptikon modelinin özelliklerini taşımaktadır. bireyler kendilerini sürekli olarak izlendiği hissiyle hareket etmek zorunda kalırlar ve bu da davranışlarını belirleyen önemli faktörlerden biridir.

foucault'un panoptikon modeli, modern toplumun gözetim ve kontrol mekanizmalarını eleştirmek için kullanılan önemli bir teoridir. bu model, bireylerin özgürlüklerinin sınırlandığı ve devletin gücünün arttığı bir toplum yapısına işaret etmektedir.

foucault'un panoptikon modeli modern toplumun gözetim ve kontrol mekanizmalarını anlamak için önemli bir araçtır. bu modele dayalı olarak yapılan eleştiriler, bireylerin özgürlükleri ve demokratik değerler açısından önemlidir.