psikolojide savunma mekanizmaları, bireylerin bilinçdışı düzeyde yaşadıkları zorluklarla başa çıkabilmek için kullandıkları psikolojik süreçlerdir. bu mekanizmalar, içgüdülerle başa çıkma yollarını temsil eder ve kişinin kendini korumasına yardımcı olur. insanların hayatları boyunca karşılaştığı stresli durumlar, travmatik olaylar veya tehditler gibi durumlar bu savunma mekanizmalarının ortaya çıkmasına neden olabilir.
birinci savunma mekanizması olan inkar, kişinin gerçekleri kabul etmek yerine onları reddetmesidir. örneğin, bir kişi işten kovulduğunda veya bir ilişki sonlandığında bu durumu kabullenmek yerine inkar edebilir ve gerçeği reddedebilir. bu şekilde duygusal acıyı hafifletme amacı güder.
ikinci olarak bahsedilebilecek bir diğer savunma mekanizması projeksiyondur. kişi kendisinde bulunan istenmeyen düşünce ve duygularını başka insanlara atfeder. örneğin, bir kişi kendisinde hissettiği öfkeyi başka birine yansıtarak sorumluluğu üzerinden atmaya çalışır.
üçüncü olarak değerlendirilebilecek bir diğer savunma mekanizması ise gerilemedir. bu mekanizma, kişinin stresli bir durumla başa çıkamadığında daha önceki bir gelişim aşamasına geri dönmesini ifade eder. örneğin, yetişkin bir birey stresli bir durumla karşılaştığında çocuksu davranışlar sergileyebilir.
bunların yanı sıra bastırma da önemli bir savunma mekanizmasıdır. kişi istenmeyen düşüncelerini veya duygularını bilinçaltına iterek onlardan uzak durmayı amaçlar. ancak bu bastırılan düşünceler ve duygular zaman içinde ortaya çıkabilir ve kişiye zarar verebilir.
diğer savunma mekanizmalarından bazıları arasında yansıtma, tepkiselleştirme, uyarlama ve reddetme de bulunur. bu mekanizmaların hepsi kişinin içgüdülerle başa çıkmasına yardımcı olurken aynı zamanda psikolojik dengeyi sağlamaya çalışır.
savunma mekanizmalarının insanların içgüdülerle başa çıkabilmek için kullandıkları psikolojik süreçler olduğunu söyleyebiliriz. bu mekanizmalar bireylerin zorlu yaşam koşullarını tolere etmesine yardım ederken aynı zamanda sağlıklı bir psikolojik dengeyi korumalarına da yardımcı olur. ancak bu mekanizmaların bilinçli olarak kullanılması ve gerektiğinde terapi gibi profesyonel yardım alınması önemlidir.
