TARİHSEL MATERYALİZM YAKLAŞIMININ TEMELLERİ NELERDİR

tarihsel materyalizm, karl marx ve friedrich engels tarafından geliştirilen bir felsefi yaklaşımdır. bu yaklaşım, insanlık tarihindeki toplumsal değişimleri ve gelişmeleri ekonomik faktörlerin belirlediğini savunur. tarihsel materyalizmin temelleri, marx'ın kapitalist toplum eleştirisine dayanır.



marx'a göre, insanlar doğaları gereği üreticidirler ve hayatta kalmak için üretmek zorundadırlar. ancak üretim sürecinde ortaya çıkan sınıf ayrımları, toplumsal yapıyı belirleyen en önemli faktördür. kapitalist toplumda işçilerin emeği sömürülürken, sermayedarlar kar elde etmek için çalışanların emeğini kullanır. bu durum da sınıf ayrımının daha da derinleşmesine neden olur.

tarihsel materyalizme göre, tarih boyunca yaşanan devrimler de ekonomik nedenlere dayanır. örneğin fransız devrimi'nin temelinde feodal düzenin yıkılması ve burjuva sınıfının iktidara gelmesi yatar. aynı şekilde rus devrimi de kapitalist sistemin yıkılması ve sosyalist bir düzen kurulması amacına yöneliktir.

tarihsel materyalizmin diğer bir önemli özelliği ise, insanların tarihi yaparken özgür iradelerinin olmadığıdır. marx'a göre, insanlar toplumsal koşulların belirlediği sınırlar içinde hareket ederler ve tarihi süreç de bu koşulların sonucudur.

tarihsel materyalizm ekonomik faktörleri toplumsal yapıyı belirleyen en önemli etken olarak kabul eder. bu yaklaşım, insanlık tarihindeki devrimlerin ve toplumsal değişimlerin nedenlerini açıklamaya çalışır. ancak eleştirileri de bulunmaktadır ve bazıları tarafından determinist bir yaklaşım olarak görülmektedir.